مبنای طرح واره ای استعاره های موجود در ضرب المثل های شرق گیلان

در مقالۀ حاضر، مبنای طرح واره ای استعاره های موجود در پیکرۀ ضرب المثل های شرق گیلان بر مبنای مدل «طرح واره های تصوری ایوانز و گرین» در چهارچوب معنی شناسی شناختی بررسی می شود. ضرب المثل ها به دلیل اهمیتی که در فرهنگ ها، انعکاس فرهنگ مردم و هویت فردی ـ اجتماعی آنان دارند مقوله ای مهم در مطالعات زبانی محسوب می شوند. تداوم ضرب المثل ها طی زمان ها و فرهنگ ها حکایت از عملکرد شناختی (و جامعه شناختی) آن ها دارد. از آن جا که طرح واره های تصوری از مهم ترین سازوکارهای زبان در معنی شناسی شناختی محسوب می شوند و نیز در مورد چگونگی عملکرد آن ها در گویش های ایرانی مطالعۀ چندانی صورت نگرفته است، ضرورت انجام این پژوهش دوچندان می نمود. این پژوهش به روش توصیفی ـ استقرایی است. شواهد به دست آمده نشان می دهند که انواع کلی طرح واره های مشخص شده توسط ایوانز و گرین از جمله طرح وارۀ فضا، طرح وارۀ مهارشدگی، طرح وارۀ جابه جایی (حرکت)، طرح وارۀ نیرو، طرح وارۀ پیوستگی، طرح وارۀ توازن، طرح وارۀ همسانی، و طرح وارۀ موجودیت در ضرب المثل های شرق گیلان یافت می شود.